Ramazan ayının gelmesiyle birlikte kronik hastalığı olan kişilerin oruç tutma istekleri ile sağlık durumları arasındaki ilişki tekrar gündeme gelmektedir. Kronik hastalığı olan bireyler düzenli olarak doktor kontrolüne gitmelidirler.
Bu kontrollerin özellikle Ramazan ayı öncesinde yapılması daha uygun olacaktır. Kronik hastalıkları olanlar, doktor onayı olmadan oruç tutmamalıdır.
Birçok çalışmada orucun sağlık açısından olumlu etkileri arasında kilo kaybı, kolesterolün azalması, kan basıncının daha iyi kontrol edilmesi, yüksek endorfin seviyeleri ve iyi ruh hali gibi faktörler bildirilmiştir (Pak J Med Sci 2023;39(3):662). Ancak Ramazan orucu, özellikle kronik hastalıkların tedavi düzeninin aksaması nedeniyle sakıncalı olabilir.
Kalp damar hastalıkları açısından bakıldığında; yakın zamanda kalp krizi geçiren, bypass ameliyatı olan veya stent takılan hastalara bir yıl süreyle oruç tutmamaları önerilmektedir.
Bu süre zarfında kontroller yapılarak sağlık durumlarının oruç tutmaya elverişli olup olmadığı tekrar gözden geçirilmelidir.
Tansiyonu kontrol altında olanlar, yeterli miktarda sıvı alarak ilaç saatlerini düzenleyerek hekimin onayıyla oruç tutabilirler. Ancak hipertansiyonun kontrol altında tutulamadığı veya ileri evre kalp yetmezliği olan hastaların oruç tutması, ilaç alımlarının zamanlamasında oluşabilecek aksamalar açısından sakıncalı olacaktır.
Uzun süreli açlık veya susuzluk, böbreklerin çalışması açısından sorun yaratabilir. Böbrek yetmezliği olan hastaların oruç tutmaları durumunda böbrek sorunları ağırlaşabilir.
Özellikle hemodiyaliz gerektiren hastaların oruç tutmaması uygun değildir. Böbrek fonksiyonlarının az miktarda bozulduğu hastalarda tuzsuz diyet önerilebilir.
Diyabetik hastalar, kan şekeri seviyelerinin diyet ve ilaçlarla kontrol altında olduğu bir çerçevede oruç tutabilirler. Ancak tip 1 diyabetli hastaların veya ek kronik hastalığı olan (hipertansiyon, koroner arter hastalıkları vb.) tip 2 diyabetli hastaların oruç tutması sakıncalıdır. Özellikle hipoglisemi atakları riski nedeniyle dikkatli olunmalıdır.
Felç geçiren, beslenme ve diğer ihtiyaçları için destek gerektiren hastaların kesinlikle oruç tutmamaları gerekir. Kemoterapi alan kanser hastalarında bulantı ve iştahsızlık şikayetleri sık görülebilir, bu nedenle oruç tutmaları uygun değildir.
Ramazan ayında günde iki öğün yemek yenmesi, asit fazlalığı olan kişilerde midenin uzun süre boş kalmasıyla ilgili olası sorunları artırabilir. Gastrit ve ülser öyküsü olan hastalar, mide koruyucu ilaçlarla oruç tutabilirler.
Kısacası, her hasta Ramazan ayı orucu konusunda bireysel olarak değerlendirilmelidir. Takip ve tedaviler, oruç nedeniyle aksatılmamalıdır.
Uzm. Dr. Ömer Karahan
Kaynak: The Am. J. Nutrition https://doi.org/10.1016/j.ajcnut.2024.01.019
Suyun hayatımızdaki rolü nedir? İnsan vücudunun yaklaşık % 60’ı sudan oluşmaktadır. Vücudumuzdaki tüm hücre ve organ sistemlerinin uygun çalışması suya bağımlıdır. Su; vücut sıcaklığının düzenlenmesinde, besinlerin hücrelere taşınmasında ve metabolizma sonucunda oluşan artık ürünlerin uzaklaştırılmasında rol almaktadır.
BİTMEYEN PANDEMİ: HIV (Human Immunodeficiency Virus: İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) ve neden olabildiği AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome: Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu) 1980’lerden beri dünyanın mücadele etmeye çalıştığı büyük pandemilerden biridir.
Folik asit, santral sinir sisteminin gelişiminde çok önemli olduğu için gebelik planlayan anne adaylarının, NTD (nöral tüp defekti) riskini azaltmak için gebe kalmadan en az 2-3 ay önce folik asit almaya başlamaları ve gebe kaldıktan sonra da 3 ay kadar folik asit kullanmaya devam etmeleri büyük önem taşır. Günde 400 mcg folik asit genellikle yeterlidir.
Sağlığa kavuşmayı sağlayan bir diğer mekanizma ise uzayan açlık sonrası hücrelerin kendi içerisindeki zararlı maddeleri sindirmesi yani otofaji’dir. Otofaji ile hücrelerin temizliği, detoks süreci başlar. Metabolizma dengelenir, nörolojik problemler özellikle de beyin sisi yavaş yavaş ortadan kalkar. Enerji dolu, tam bir iyilik hali başlar.
Menopoz, hormon seviyelerinin düşmesi nedeniyle reglin (adetin) durmasıdır. Bu genellikle 45-55 yaşları arasında olur. Bazen yumurtalıkların (ooferektomi), rahmin (histerektomi) alınması gibi ameliyat veya kemoterapi gibi tedaviler veya genetik nedenlerle daha erken gerçekleşebilir.
Yukarı çık